Horozların ötüşü yalnızca bir sabah melodisi değil, birebir vakitte tabiatın en etkileyici hiyerarşik ritüellerinden biridir. Sabahın erken saatlerinde duyulan horoz sesi, aslında sürü içindeki toplumsal statünün bir göstergesidir.

Tavuklar ve horozlar ortasında sıkı bir toplumsal nizam vardır; bu sistem, “gagalama düzeni” olarak bilinir. Yeme sırası, çiftleşme hakkı ve bölgesel üstünlük üzere kritik hususlar, bu hiyerarşi çerçevesinde şekillenir. Erkek horozlar, ötme sıralamasıyla bile baskınlıklarını ortaya koyar.

Bilim ne diyor?

Japonya’daki Ulusal Temel Biyoloji Enstitüsü’nün yaptığı bir araştırmaya nazaran, sürüdeki en yüksek rütbeli horoz, güneş doğmadan evvel ötme ayrıcalığına sahiptir. Araştırmacılar dört horozu gözlemlediğinde, ötüş sıralamasının hiyerarşiye bağlı olarak gerçekleştiğini fark etti: Lider horoz evvel öter, akabinde başkaları sırasıyla ona eşlik eder. Şayet düşük rütbeli bir horoz hiyerarşik sırayı bozarsa, cezayı gagalama ve sert bir kovalamaca ile alır.

Horozların ötüşü sadece gün ışığına bağlı değildir. 2013 yılında yapılan bir öteki çalışma, ötüşün sirkadiyen ritim tarafından denetim edildiğini ortaya koymuştur. Güneş doğmasa bile, önder horoz iç biyolojik saatine güvenerek sabah ötüşünü başlatır, öbürleri ise ona uymak zorundadır. Şayet önder horoz kümeden çıkarılırsa, bir alt rütbedeki horoz onun yerini alır ve birinci ötüşü yapmaya başlar.

Özetlemek gerekirse, horozların ötüşü yalnızca doğal bir refleks değil, birebir vakitte sürü içinde otoriteyi kurma usulüdür. Sabahın erken saatlerinde duyduğunuz ötüş, aslında güçlü bir toplumsal bildiri taşır. Bir dahaki sefere bir horozun ötüşüne kulak verdiğinizde, o sesin arkasındaki bâtın hiyerarşiyi düşünün.

Ve tahminen de en güçlü horozun kim olduğunu anlayabilirsiniz…