Son periyotta yaşanan global borsa çalkantılarının akabinde kripto para piyasaları değerli bir toparlanma sürecine girerek Bitcoin üzere önde gelen dijital varlıkların tekrar rekor düzeylere hakikat tırmanışına tanıklık ediyor. Kripto para ünitelerinin piyasa oynaklığına karşı bir “güvenli liman” yahut müdafaa sağlaması beklentisi devam ederken, Bitcoin’in fiyatı yükselmeye devam ediyor.

Ancak bu olumlu fiyat hareketi, ekosistemin temel taşı olan Bitcoin madenciliği için birebir şeyi söz etmiyor; büyük operasyonlar dahil olmak üzere madencilik giderek daha az karlı hale geliyor.

CoinShares tarafından yayımlanan şimdiki datalara nazaran, Bitcoin madenciliğinin ekonomik görünümü birçok aktör için zorlayıcı bir hal aldı. Rapor, Bitcoin madenciliği yapmak için gereken yüksek elektrik gücü ve hesaplama gücü maliyetlerinin, birden fazla durumda elde edilen Bitcoin’in şimdiki piyasa kıymetini aşmaya başladığını gösteriyor. Bu durum, daldaki karlılık marjlarını dramatik biçimde daraltıyor.

Dev madencilik şirketleri bile etkileniyor

Piyasanın en büyük madencilik şirketleri dahi bu durumdan kaçamıyor. Örneğin, bir Bitcoin’in piyasa kıymeti yaklaşık 95.000 dolar düzeylerinde seyrederken, birebir Bitcoin’i üretmenin maliyeti 82.000 doları aşmış durumda. Teknik olarak hala karlı görünse de, bu sayılar kar marjının ne kadar ince olduğunu ortaya koyuyor. CoinShares raporuna nazaran, daha yakın vakitte, 2024’ün üçüncü çeyreğinde bir Bitcoin madencilik maliyeti yaklaşık 56.000 dolar civarındaydı. Mevcut 82.000 dolar üzerindeki maliyet, bu kısa mühlet içinde yaklaşık %47 üzere epey yüksek bir artışa işaret ediyor.

Bu maliyet artışının en ağır darbesini ise küçük ölçekte faaliyet gösteren ferdi yahut butik madenciler alıyor. Coğrafik pozisyona ve güç fiyatlarına bağlı olarak maliyetler büyük farklılıklar gösterse de, örneğin Amerika Birleşik Devletleri’ndeki küçük madenciler için tek bir Bitcoin üretme maliyeti yaklaşık 137.000 dolara kadar çıkabiliyor. Almanya üzere yüksek güç fiyatlarına sahip ülkelerde ise bu maliyetin 200.000 doları bulabildiği belirtiliyor. Bitcoin’in mevcut 95.000 dolarlık piyasa kıymetiyle karşılaştırıldığında, bu sayılar bu çeşit operasyonlar için önemli ve sürdürülemez ziyanlar manasına geliyor.

Maliyet artışının gerisindeki nedenler

Bitcoin madenciliği maliyetlerindeki bu ani ve büyük sıçramanın gerisinde birkaç temel faktör yatıyor:

• Küresel Güç Maliyetlerindeki Artış: Madenciliğin en büyük masraf kalemi olan elektrik maliyetleri, dünya genelinde yükselişte. Global enflasyon, ticaret savaşlarının güç tedarik zincirlerine tesiri ve bilhassa yapay zeka üzere güç ağır teknolojilere yönelik artan talep, güç fiyatlarını daha da üst çekiyor.
• Ekipman Maliyetleri: Yüksek performanslı ve özel olarak tasarlanmış Bitcoin madencilik donanımlarının (ASIC cihazları) üretim ve tedarik maliyetleri de artış gösteriyor.
• Bitcoin Halving Tesiri: Yaklaşık bir yıl evvel gerçekleşen son “halving” (yarılanma) olayı, her bloğun madenciliğinden elde edilen Bitcoin mükafatını yarıya indirdi. Bu durum, piyasaya giren yeni Bitcoin ölçüsünün suratını yavaşlatarak arzı kıtlaştırma gayesini taşısa da, direkt madencilerin yararını azaltarak kârlılık üzerindeki baskıyı artırdı.

Bitcoin’in birinci yola çıkış gayesi, merkezi olmayan bir yapı sunarak finansal erişim ve ekonomik fırsatlar açısından daha eşit bir ortam yaratmaktı. Lakin, madenciliğin giderek daha az karlı hale gelmesi ve yüksek giriş maliyetleri gerektirmesi, bu temel ülkünün önünde bir pürüz teşkil ediyor.

BitInfoCharts üzere kaynaklardan elde edilen bilgiler, sirkülasyondaki toplam Bitcoin ölçüsünün %90’ından fazlasının, en güçlü %1’lik cüzdan adresleri diliminde toplandığını gösteriyor. Madencilik bir vakitler bu eşitsizliği bir ölçü dengeleyebilecek bir düzenek olarak görülse de, mevcut yüksek maliyet ortamı bu durumu bilakis çevirmiş durumda. Artık kârlı madencilik yapmak için, aslında büyük bir sermayeye ve sofistike madencilik altyapısına sahip olmak gerekiyor. Bu da, mevcut Bitcoin zenginlerinin, madencilik faaliyetleri yoluyla servetlerini daha da artırarak Bitcoin’in dağılımındaki eşitsizliği derinleştirebileceği manasına geliyor.

Bitcoin madenciliğinin geleceği

Bitcoin madenciliğinin yükselen piyasa fiyatlarına karşın artan maliyetler nedeniyle karşı karşıya olduğu zorluklar, ekosistem için kritik soruları beraberinde getiriyor. Bu durumun madencilik faaliyetlerinin geleceğini nasıl etkileyeceği, yeni yatırımları nasıl şekillendireceği ve en değerlisi, Bitcoin’in temel merkeziyetsizlik ve eşitlik prensipleriyle nasıl bağdaşacağı, önümüzdeki periyotta yakından izlenmesi gereken hususlar ortasında yer alıyor. Artan maliyetler, madencilik pazarında daha fazla konsolidasyona yol açarak, Bitcoin’in global servet dağılımındaki mevcut eğilimleri pekiştirebilir.