NASA’nın Mars’taki keşif aracı Perseverance, Kızıl Gezegen’de bir unsur imza attı ve yüzeydeki bir tabiat olayını anbean görüntüledi. Araç, bir toz hortumunun daha küçük bir hortumu içine alarak büyüdüğü çarpıcı bir anı kaydetti. Bu, Mars’taki hava dinamiklerini anlamak açısından değerli bir müşahede olarak bedellendiriliyor.
NASA, bu anı Perseverance’ın çektiği fotoğraflardan oluşturduğu kısa bir görüntü ile yayınladı. Manzaralarda, yaklaşık 65 metre genişliğinde bir toz hortumu ve onun çabucak ardında, yalnızca 5 metre genişliğinde olan daha küçük bir toz hortumu yer alıyor. Daha küçük hortumun, büyük hortumun içine girerek onunla birleştiği ve bu süreçte büyük hortumu daha da güçlendirdiği görülebiliyor
Mars’taki toz hortumları
Mars’taki toz hortumları birinci sefer 1970’lerde NASA’nın Viking görevleri sırasında yörüngeden çekilen fotoğraflarda fark edildi. Fakat, bu tabiat olaylarının yüzeyden net bir formda fotoğraflanması yaklaşık 20 yıl sonra Pathfinder vazifesi ile mümkün oldu. O vakitten bu yana, Kızıl Gezegen’e gönderilen çeşitli keşif araçları tarafından sayısız toz hortumu görüntülendi. Perseverance’ın son müşahedeleri, bu olayları manaya konusunda yeni bir pencere açıyor.
Mars’ın atmosferi, Dünya’nınkine kıyasla çok daha ince olduğu için tam boyutlu büyük hortumları desteklemiyor. Bunun yerine, yüzeye yakın hava güneş ışınlarıyla ısındığında yükseliyor ve daha soğuk, ağır hava ile karşılaştığında dönmeye başlıyor. Bu dönüş hareketi, havanın daha da hızlanmasını ve etrafındaki toz parçacıklarının toplanmasını sağlıyor. Böylelikle, kısa periyodik fakat hayli etkileyici bir toz hortumu ortaya çıkıyor. Lakin bu hortumların ömrü çoklukla 10 dakikayı geçmiyor ve süratle dağılarak kayboluyor.
Mars’ın dinamikleri
Mars’ın toz hortumları, gezegenin atmosferik dinamiklerini anlamak ve yüzeydeki kaideleri tahlil etmek için bilim beşerlerine değerli bilgiler sunuyor. Perseverance’ın yakaladığı bu imgeler, Mars’taki hava olaylarının karmaşıklığını bir kere daha ortaya koyuyor. Gelecekteki müşahedeler, bu cins olayların gezegenin iklimi ve yüzey yapısı üzerindeki tesirlerini daha âlâ anlamamıza yardımcı olabilir.
