Helikopterler dışında geriye gerçek uçabilen hava aracı geliştirmek hala mühendislik dünyası için değerli bir zorluk. Yeni kuşak dronlar vakit zaman kısa aralarda aksi istikamette hareket edebiliyor olsa da, atmosferde istikrarlı bir biçimde geri uçmak hala önemli fizikî sonlarla karşılaşıyor. Lakin tabiat, bu mevzuda mühendisliğin önüne geçmiş üzere görünüyor.
Sinek kuşları, sadece göz alıcı renkleri ve küçük boyutlarıyla değil, tıpkı vakitte eşsiz uçuş kabiliyetleriyle de dikkat çekiyor. Bu harikulâde kuş çeşidi, geriye hakikat uçabilen yegane kuş olarak biliniyor. Üstelik bunu, insan üretimi hiçbir hava aracının yapamadığı kadar şık ve tesirli bir biçimde başarıyor.
Saniyede 80 kanat çırpışıyla gelen kusursuz kontrol
Sinek kuşları, kanatlarını saniyede 20 ila 80 sefer çırpabiliyor. Bu çırpınma suratları, kimi çeşitlerde adeta bir savaş jetini andıran bir hareket kabiliyeti sağlıyor. Fakat onların uçuş sistemini farklı kılan şey yalnızca sürat değil, tıpkı vakitte kanat yapılarının formu ve hareket prensibi.
Çoğu kuşun bilakis, sinek kuşlarının kanatları bedenlerinden neredeyse yatay halde uzanıyor ve epeyce sert bir yapıdalar. Bu sayede ileri ya da geri taraflı hareket sırasında aerodinamik stabilitelerini kaybetmeden uçabiliyorlar.
Daha da dikkat cazibeli olanı ise, bu kuşların kanatlarını sekiz biçimine emsal bir yörüngede döndürebilmesi. Bu özgün hareket, sadece ileri gitmelerini değil, birebir vakitte havada asılı kalmalarını ve geriye yanlışsız uzun uzaklıklar kat etmelerini de mümkün kılıyor.
Sinek kuşunun sırrı: Eklemler ve ince ayarlanmış kaslar
Sinek kuşları, kanat hareketlerini sırf omuzdan değil, aynı vakitte bilek ve eklem bölgelerinden de denetim edebiliyor. Bu esneklik, kanatlarını hem üst hem aşağı iterken kaldırma kuvveti üretmelerine imkan tanıyor. Bu istikametiyle sinek kuşları, tabiatın en küçük helikopterleri olarak da görülebilir.
Bazı kuş tipleri, örneğin ani hareketler sırasında birkaç santimetre geriye hakikat gidebilir; lakin bu hareket refleksif ve süreksiz bir durumdur. Gerçek manada, istikrarlı ve daima geriye uçabilen tek kuş sinek kuşudur.
Bilim insanları, sinek kuşlarının uçuş düzeneğini tam manasıyla anlamak için ayrıntılı hareket tahlilleri ve biyomekanik çalışmalar yürütüyor. Bu araştırmaların gayesi sırf kuş fizyolojisini anlamak değil; birebir vakitte bu eşsiz uçuş yeteneğini geleceğin hava araçlarına aktarmak.
Özellikle daha çevik, istikamet değiştirme kabiliyeti yüksek ve çok istikametli hareket edebilen mikro hava araçları geliştirmek isteyen mühendisler, sinek kuşlarının uçuş prensiplerini bir model olarak ele alıyor. Bu sayede, geriye ya da sabit bir noktada kalabilen yeni kuşak dronlar ve keşif araçları geliştirilebilir.
