ABD Başkanı Donald Trump’ın Alcatraz Adası’ndaki ünlü hapishaneyi yine faaliyete geçirmeyi değerlendirdiğine dair haberler, yıllar evvel yaşanmış lakin hala tartışılan bir kaçış olayını yine gündeme taşıdı. “Alcatraz’dan nitekim kaçan oldu mu?” sorusu, sırf halk ortasında anlatılan efsanelerin değil, birebir vakitte bilimsel araştırmaların da konusu oldu.
2014 yılında yayımlanan bir çalışma, bu soruya yeni bir çerçeveden yaklaşarak kaçışın kimi şartlar altında mümkün olabileceğini gösterdi.
Alcatraz Federal Hapishanesi’nin geçmişi 1850’li yıllara kadar uzanıyor. San Francisco Körfezi’nde, kara ile kontağı olmayan kayalık bir adaya kurulan bu yapı, birinci olarak askeri bir kale olarak inşa edilmişti. 1934 yılında ise Amerikan adalet sistemi tarafından federal bir hapishaneye dönüştürüldü. Burası, kaçma riski yüksek ve tehlikeli olarak sınıflandırılan mahkumlar için özel olarak seçilmişti.
Alcatraz, sırf sert mimarisiyle değil, etrafını saran güçlü akıntılar, düşük su sıcaklıkları ve köpekbalığı söylentileriyle de dikkat çekti. Bu özellikler, adayı doğal bir kaçış pürüzüne dönüştürdü. Alcatraz, vakitle sırf fiziki güvenliğiyle değil, içinde barındırdığı isimlerle de isminden kelam ettirdi. Al Capone ve George “Makineli Tüfek” Kelly üzere devrin en ünlü suçluları burada tutuldu. Tüm bu ögeler bir ortaya geldiğinde, hapishane “kaçılması imkansız” bir yer olarak anılmaya başladı.
11 Haziran 1962: Tarihin en gizemli kaçış hikayesi
Ancak 11 Haziran 1962 gecesi bu ün sarsıldı. Frank Morris ile Clarence ve John Anglin kardeşler, Alcatraz tarihinin en yürekli kaçış teşebbüslerinden birini gerçekleştirdi. Kaçış planında Allen West isimli dördüncü bir mahkum da vardı lakin hücresinden çıkmakta geciktiği için geride kaldı.
Gardiyanlar kaçışı sonraki sabah fark ettiklerinde, mahkumların yataklarında gerçek saçlarla kaplanmış kağıt başlar olduğunu gördüler. Bu düzmece başlar, gece denetimlerini yapan nöbetçileri kandırmak maksadıyla hazırlanmıştı.
FBI Kaçış için aylar süren titiz bir hazırlık yapılmıştı. Mahkumlar, hücre duvarlarındaki havalandırma kanallarını sertleştirilmiş kaşıklar ve modifiye edilmiş bir elektrik süpürgesi motoruyla genişlettiler. Kaçış gecesi, bu kanallardan tırmanarak binadan çıktılar ve kıyıya ulaştılar. Orada, düzinelerce yağmurluktan yapılan el üretimi bir sal ile San Francisco Körfezi’ne açıldılar.
Kaçanlar hayatta kalabildi mi? Bilim ne diyor?
Kaçış sonrasında üç mahkumun vücuduna ya da direkt izlerine rastlanmadı. Lakin kısa müddet sonra salın modülleri körfezde bulundu ve resmi raporlar, kaçakların muhtemelen boğularak hayatlarını kaybettiklerini varsaydı.
Yine de bu kaçış, vakitle mutlaklığı sorgulanan bir hadise haline geldi. 2014 yılında Hollanda’daki Delft Teknik Üniversitesi’nden bir takım, kaçış gecesinin muhtemel senaryolarını bilimsel usullerle inceledi. Araştırmacılar, 1962 yılındaki gelgit bilgilerini çağdaş su hareketi bilgileriyle birleştirerek körfezdeki akıntıları simüle etti.
Sonuçlara nazaran, eğer kaçaklar saat 23:00 ile gece yarısı ortasında körfeze açıldılarsa, Golden Gate Köprüsü’nün kuzeyine ulaşarak hayatta kalmış olmaları mümkündü. Fakat bu saatten evvel yola çıktılarsa, akıntılar onları direkt Pasifik Okyanusu’na sürüklemiş ve macera vefatla sonuçlanmış olabilirdi.
Araştırmacılar, kaçışın başarılı olabilmesi için önemli fizikî uğraş gerektiğini, hatta bunun “Olimpik seviyede bir kürek çekme performansı” manasına geldiğini vurguladı. Ayrıyeten, o devirde körfezdeki akıntılar ve gelgitler hakkında bu kadar hassas bilgiye mahkumların ulaşmasının pek mümkün olmadığı da belirtildi.
Simülasyonlar suyun hareketini gerçek halde modellemiş olsa da, hipotermi, dalgaların yüksekliği ve rüzgar üzere değişkenler tam olarak hesaba katılamadı. Bu da, kaçışın muvaffakiyet oranını net olarak belirlemeyi zorlaştırıyor.
Dosya kapanmadı: Alcatraz efsanesi sürüyor…
Morris ve Anglin kardeşlerin hayatta kaldığına dair spekülasyonlar yeniliğini koruyor. 2022 yılında, ABD Mareşallik Servisi tarafından yayınlanan dijital olarak yaşlandırılmış portreler, bu üç mahkumun 60 yıl sonra nasıl görünebileceğine dair kestirimleri içeriyordu. Bu adım, kaçış evrakının resmî olarak kapatılmadığını ve hala açık bir dava olarak görüldüğünü ortaya koydu.
Alcatraz, 1963 yılında kapatılmış olsa da, bu kaçış kıssasıyla birlikte tanınan kültürdeki yerini koruyor. Geride yalnızca fizikî duvarlar değil, çözülememiş bir gizem ve bilimsel olarak hala tartışılan bir kaçış senaryosu kaldı.
