Son yıllarda, bilhassa Batı ülkelerinde doğum oranlarında önemli bir düşüş yaşanıyor. Buna paralel olarak dikkat çeken bir öteki eğilim daha var: Daha fazla çocuk doğurmak yerine köpek sahiplenmek. Yeni bir araştırma, bilhassa genç jenerasyonların, çocuk sahibi olmayı değil, köpeklerle yaşamayı daha uygun ve pratik bulduğunu ortaya koyuyor.
Bu tercihin gerisinde ise birçok vakit ekonomik dertler ve daha özgür bir hayat isteği yatıyor. Macaristan’daki Eötvös Loránd Üniversitesi’nden araştırmacılar, birçok gelişmiş ülkede doğum oranlarının nüfusu sürdürecek düzeyin altına indiğine dikkat çekiyor. Tıpkı devirde, köpek sahipliğinin bariz biçimde arttığı görülüyor.
Amerika Birleşik Devletleri’ndeki bilgiler de bu değişimi destekliyor. Bugün ülkede köpek sahibi olan konutların sayısı, çocuklu hane sayısını geride bırakmış durumda. Yaklaşık 63 milyon konutta en az bir köpek bulunurken, 18 yaş altı çocuk barındıran konut sayısı 32,7 milyon civarında. Ekonomistler ve birtakım kamuoyu figürleri bu durumu tasayla takip ediyor. Elon Musk, düşük doğum oranlarının gelecekte önemli toplumsal ve ekonomik sıkıntılara yol açabileceğini sık sık lisana getiren isimlerden biri.
ABD’de bayan başına düşen doğum oranı 1,6’ya kadar gerilemiş durumda. Bu, bir toplumun kendi nüfusunu sürdürebilmesi için gereken 2,1 oranının epeyce altında. Lakin bu yalnızca nüfus istatistiklerinden ibaret değil; birebir vakitte insanların hayat önceliklerinin de değiştiğinin bir işareti.
Evcil hayvan değil, aileden biri
Araştırmanın başyazarı Prof. Enikő Kubinyi, birçok kişinin köpeklerini yalnızca bir evcil hayvan değil, aileden biri üzere gördüğünü belirtiyor. Hatta yapılan bir ankete nazaran, çocuğu olmayan bireylerin yaklaşık %19’u, köpeklerini insanlardan daha değerli bulduğunu söylüyor. Ebeveynlerde bile bu oran %10 civarında.
Avrupa genelinde tablo daha da dikkat cazip. 197 milyon hanelik Avrupa’da, bu hanelerin yaklaşık yarısında köpek bulunuyor. Buna karşılık, sırf 46 milyon hanede 18 yaş altı bir çocuk yaşıyor. Bu fark, köpeklerin hayatımızdaki yerinin nasıl değiştiğini açıkça gösteriyor.
Araştırmacılar, köpeklerin çocuklara benzeri formda bakım ve ilgi muhtaçlığı duyduğunu, lakin onlara kıyasla daha az sorumluluk getirdiğini söylüyor. Daha kısa ömürlü olmaları, maddi yüklerinin daha hafif olması ve toplumsal beklentilerinin hudutlu olması, bu tercihi kolaylaştırıyor. Kreş masrafı, eğitim sarfiyatı ya da uzun vadeli meslek fedakârlıkları üzere zorluklar da köpeklerle birlikte yaşarken devreye girmiyor.
Yine de araştırmacılar, köpeklerin çocukların yerini birebir aldığı üzere bir yargıya varmanın yanlışsız olmadığını bilhassa vurguluyor. Prof. Kubinyi’ye göre, çoğu köpek sahibi, köpeklerine çocuk muamelesi yapmak yerine onların kendi cinslerine has gereksinimlerine nazaran davranıyor.
Kimi çiftler için köpekler, çocuk sahibi olmadan evvel bir “prova” üzere görülüyor. Bazıları içinse çocuk fikrinin yerini alan kalıcı bir alternatif. Yaşlı bireyler içinse köpekler birçok vakit yalnızlığı paylaşan bir arkadaş oluyor.
Araştırma, köpeklerin aile içindeki yerinin vakitle nasıl dönüştüğünü ve bu değişimin daha büyük toplumsal dönüşümlerin bir yansıması olduğunu gösteriyor. Artan yalnızlık, yükselen ömür maliyetleri ve ferdî hayat stillerinin ön plana çıkmasıyla birlikte, aile kavramı da tekrar şekilleniyor. Bu yeni yapının merkezinde artık yalnızca beşerler değil, köpekler de yer alıyor.
